kutup iklimi

Kutup İklimi: 

 Karlar ve buzullarla kaplı kutup bölgelerinde görülür. Sıcaklık ortalaması bütün yıl boyunca 0°C’nin altındadır. Sıcaklık, çoğu zaman -40°C ye, hatta daha altına iner. Yıllık sıcaklık farkı 30°C dolaylarındadır. Yağışlar son derece az ve kar şeklindedir. Ortalama yağış 200 mm. civarındadır. Bu iklim tipinde bitki örtüsü yoktur.Kutup iklimi, Kuzey Kutbu çevresinde Grönland Adası’nın iç kısımlarında ve Antarktika’da etkilidir. Kutup bölgelerinde deniz yüzeyinin donmasıyla  oluşan geniş buz örtülerine bankiz denir. Ortalama kalınlıkları 2 m kadardır. Karalarda oluşan  ve koparak denize düşen buz dağlarına ise aysberg adı verilmektedir.

tundra iklimi

Tundra İklimi (Kutupaltı İklimi): Genel olarak, 65° -80° Kuzey enlemleri arasında görülür. Sıcaklığın çok düşük olduğu bir iklim tipidir. Bu iklimde en sıcak ayın ortalaması dahi 10°C yi geçmez. Kışın değerler -30°C ile -40°C ye iner. Yıllık sıcaklık farkının 65°C yi bulduğu yerler vardır. Yağışlar ortalama 200 – 250 mm kadardır. En fazla yağış yaz aylarında görülür. Tabii bitki örtüsü çalı, yosun ve yazın yeşeren kurakçıl otlardan oluşan tundralardır.Tundra iklimi, Avrupa’nın kuzey kıyıları, Kuzey Sibirya, Kuzey Kanada, Grönland Adası kıyıları ve Orta kuşaktaki yüksek dağlarda etkili olmaktadır.

step iklimi

Step İklimi (Yarıkurak İklim): Step iklimi, bir geçiş iklimi özelliği gösterir. Üç gruba ayrılır; a.   Tropikal Step İklimi: Savan ikliminden çöl iklimine geçiş alanlarında görülür. b.   Subtropikal Step İklimi: Çöl ikliminden Akdeniz iklimine geçiş alanlarında görülür. c.  Orta Kuşak Step İklimi: 30° – 50° önlemlerindeki çöller etrafında ve Akdeniz ikliminden karasal iklime geçiş alanlarında görülür.Step iklimlerinde yıllık sıcaklık farkı 15  – 30°C’dir. Yıllık yağış miktarı 300 – 500 mm’dir. Step iklimlerinde en fazla yağış ilkbaharda ve yazın düşmektedir. Tabi bitki örtüsü yağışlı mevsimde yeşeren, kurak mevsimde sararan step (bozkır)’tir. İnsanlar tarafından ağaç kesilerek, yakılarak ormanların ortadan kaldırılması sonucunda oluşan bozkırlara antropojen bozkır  denir. Bu tür bozkırlar, ormanların tahrip edilmesi sonucunda ortaya çıktığından yer yer orman ağacı topluluklarına rastlanır.

Karasal İklim

Karasal İklim: Genel olarak, 30° – 65° enlemleri arasında, karaların deniz etkisinden uzak iç kısımlarında ve kıtaların doğu kıyılarında görülmektedir. Kışlar çok soğuk geçer ve uzun sürer. Yazlar ise sıcaktır. Yıllık sıcaklık ortalaması 0 – 10°C arasında değişir. Yıllık sıcaklık farkı 20  – 40°C’dir. Yıllık yağış miktarı 500  – 600 mm dolayındadır.En fazla yağış yazın, en az yağış kışın düşer. Kış yağışları daha çok kar şeklindedir. Tabii bitki örtüsü iğne yapraklı ormanlardır. Yağışın azaldığı kesimlerde de bozkırlar (step) görülür. Sibirya ve Kanada da iğne yapraklı ormanlara tayga ormanları adı verilir. Taygalar, Dünya ormanlarının % 15’ini oluştururlar. Karasal iklim, Sibirya, Kanada ve Doğu Avrupa’da geniş bir yayılış sahasına sahiptir.

Okyanusal İklim

Okyanusal İklim: Genel olarak, 30° – 60° enlemleri arasında, karaların batı kıyılarında görülür. Yazlar fazla sıcak, kışlar da fazla soğuk olmaz. Yıllık sıcaklık ortalaması 15°C dir. Yıllık sıcaklık farkı 10°C yi bulmaktadır. Yıllık yağış ortalaması 1500 mm. dir. En fazla yağış sonbaharda görülür. Tabii bitki örtüsü yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır. Ormanların tahrip edildiği yerlerde çayırlar bulunur. Okyanusal iklim,  Batı Avrupa, Kuzey Amerika’nın kuzeybatısı, Güney Şili, Avustralya’nın kuzeydoğusu ve Yeni Zelanda’da etkili olmaktadır.

Akdeniz İklimi

Akdeniz İklimi:  Genel olarak, 30°  – 40° enlemleri arasında görülür. Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 15 – 20°C dir. Yıllık sıcaklık farkı ise 18°C kadardır. Yıllık yağış miktarı 600 -1000 mm arasında değişir. En fazla yağış kışın, en az yağış yazın görülür.Karakteristik bitki örtüsü, kızılçam ormanlarının tahrip edilmesiyle ortaya çıkan makilerdir. Makiler, sürekli yeşil kalabilen, kısa boylu, sert yapraklı, kuraklığa dayanabilen, çalımsı bodur bitkilerdir. Mersin, defne, kocayemiş, zeytin, süpürge çalısı, bodur, ardıç gibi bitkiler başlıca maki türleridir. Akdeniz ikliminde yağışın az çok yeterli olduğu orta yükseklikteki yamaçlarda iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar (Kızılçam, sarıçam, karaçam ormanları gibi) yer alır. Akdeniz iklimi  en belirgin olarak Akdeniz çevresinde görülmekle birlikte, Güney Portekiz, Afrika’nın güneyinde Kap Bölgesi, Avustralya’nın güneybatısı ve güneydoğusu, Orta Şili ve ABD’nin Kaliforniya eyaletinde de etkili olmaktadır.

Çöl İklimi

Çöl İklimi  (Sıcak ve Kurak İklim):  Dönenceler civarında, Asya ve Kuzey Amerika’da karaların iç kısımlarında ve Güney Amerika’nın güneyinde görülür. Bu iklim tipini, yağışların yok denecek kadar az olması belirler. Çöllerdeki nem yetersizliği, günlük sıcaklık farkının büyümesine zemin hazırlamıştır. Günlük sıcaklık farkının 50°C yi bulduğu zamanlar olmaktadır. Yıllık yağış miktarı 100 mm’nin altındadır. Yağışlar daha çok sağanak yağmurlar şeklindedir. Tabii bitki örtüsü bazı kurakçıl otlar ve kaktüs bitkileridir. Afrika’da Büyük Sahra, Ortadoğu’da Necef, Asya’da Gobi, Taklamakan, Deşti  Kebir,  Avustralya’da Gobbon ve Gibson, Güney Afrika’da Kalahari ve Namib, Güney Amerika’da Patagonya, Atacama ve Peru ile ABD’nin güneybatısı yeryüzündeki başlıca çöl alanlarıdır.

Muson İklimi

Muson İklimi: Muson rüzgarlarının etki alanlarında görülür. Yıllık ortalama sıcaklık 15  – 20°C dir. Yıllık sıcaklık farkı 10°C civarındadır. Yıllık ortalama yağış 2000 mm dolayındadır. Yıllık yağışların % 85’i yaz aylarında düşer. Kış mevsimi kurak geçmektedir. Tabii bitki örtüsü kışın yaprağını döken, yazın yeşillenen ormanlardır. Yağışların azaldığı yerlerde ise savanlar görülür. Muson iklimi, Güney Hindistan, Güney Çin, Güneydoğu Asya, Japonya ve Mançurya gibi bölgelerde etkili olmaktadır.

tropikal iklim

Tropikal İklim  (Subtropikal  – Savan):  10°  – 20° Kuzey ve Güney enlemleri arasında ve 0° – 10° enlemlerinde 1000 m’den sonra görülür. Ekvatoral kuşak ile çöller arasında bir geçiş iklimidir. Yıllık ortalama sıcaklık 20°C dolayındadır. Yıllık sıcaklık farkı 4 – 5°C’- dir. Yıllık yağış miktarı 1000  – 2000 mm. arasındadır. Güneş ışınlarının dik geldiği yaz ayları yağışlı, kışlar kuraktır. Tabii bitki örtüsü yüksek boylu ve gür bitki toplulukları olan savanlardır. Tropikal iklim, Sudan, Cad, Nijerya, Mali, Moritanya, Brezilya, Venezuela, Kolombiya, Peru ve Bolivya gibi ülkelerde etkili olmaktadır.

ekvatoral iklim

Ekvatoral iklim, tropikal bir iklim tipidir. Tropikal yağmur ormanı iklimi olarak da bilinen ekvatoral iklim, ekvator çizgisi boyunca uzanan ülkelerde görülür. Ekvatoral iklime sahip bölgelerde tropikal yağmur ormanları görülür. Ekvatoral iklim, Köppen iklim sınıflandırmasında Af olarak gösterilir.
Ekvatoral iklim bölgesi kuşağında yer alan ülkelerde yağmursuz sezon görülmez. Ekvatoral iklim bölgesi sürekli olarak yağmurun görüldüğü yerlerdir ve yıllık yağış miktarı oldukça fazladır. Her ay yaklaşık 60 mm yağış görülmektedir.
Ekvatoral iklimde kış ya da yaz ayları yaşanmaz. Hava yıl boyunca sıcak ve yağışlıdır. Yağışlar düzenli ve sıktır. Ekvatoral iklim kuşağında gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı yıllık sıcaklık farkından daha fazladır.

Ekvatoral iklim, 10 derece kuzey ve 10 derece güney enlemleri arasında görülür. Ekvatoral iklimin görüldüğü yerler intertropikal konverjans zonu hakimiyetindedir.
Ekvatoral iklim genel olarak Güney Amerika kıtası, Orta Afrika ve Güneydoğu Asya ülkelerinde görülür. Fakat tropikal yağmur ormanları Avustralya'nın 20 derece güney enleminde yer alan North Queensland eyaletinde de görülebilmektedir. Ekvatoral iklimin etkisinde bulunan bölgelerin hepsinde tropikal yağmur görülmeyebilir.
Ekvatoral iklim bölgesinde görülen tropikal yağmur ormanları yıl boyunca aşırı nemli ve ıslaktır.

Ekvatoral iklim genellikle ekvator kuşağında görülmesine karşın tropik kuşağın dahi dışında yer alan Brezilya'nın Santos ve ABD'nin Fort Lauderdale kentlerinde de görülebilmektedir. Bu kentlerde ekvatoral iklim görülmesine karşın yılın bazı dönemlerinde daha serin ve daha sıcak zamanlar yaşanabilir.
Ekvatoral iklimin görüldüğü yerler Kamerun, Kenya, Komorlar Birliği, Madagaskar, Uganda, Belize, Kosta Rika, Domonik Cumhuriyeti, Guatemala, Honduras, Jamaika, Nikaragua, Panama, ABD, Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Fransız Guyanası, Guyana, Surinam, Venezuela, Endonezya, Brunei, Japonya, Malezya, Filipinler, Singapur, Sri Lanka, Tayland, Avustralya, Papua Yeni Gine, Fiji, Samoa, Solomon Adaları ve Vanuatu ülkeleridir.
Ekvatoral iklim Türkiye'de görülmez.